Ambitie 2 Bereikbaar Zuid-Holland
In deze paragraaf volgt een opsomming van de structurele materiële issues binnen Ambitie 2 die via het traject Begroting in Evenwicht in kaart zijn gebracht. Het gaat hier om beleid en uitvoering dat structureel van aard is, maar incidenteel gefinancierd is. Incidentele en arbeidscapaciteitsissues zijn hierin niet opgenomen.
Beleidsmatige ontwikkelingen
Algemeen
Uitgaande van het huidige niveau qua beheer, de omvang van het areaal en bestaande afspraken rond OV-concessies wordt circa € 24 mln aan lasten incidenteel gedekt in plaats van structureel. Dit is exclusief indexatie in komende jaren. Daarnaast is er geen vrij beschikbaar structureel budget om vanuit Ambitie 2 bij te dragen aan de woningbouwopgave, versnellingsambities verstedelijking en CO 2 -reductie.
Prijsontwikkeling OV concessies
OV-uitgaven kunnen op korte termijn niet worden beïnvloed vanwege langjarige contracten. Op langere termijn kunnen de uitgaven tot op zekere hoogte beïnvloed worden door afspraken te maken met vervoerders over een lagere exploitatiebijdrage. In de praktijk betekent dit dat zij minder rendabele buslijnen niet meer laten rijden. Ten aanzien van spoor is het niet mogelijk om minder rendabele lijnen niet meer te laten rijden. Er zijn op dit moment geen structurele middelen beschikbaar voor prijsontwikkelingen als gevolg van indexatie.
Voor de toekomstige exploitatie van de openbaar vervoer concessies is de indexering naar verwachting momenteel gedekt tot circa 2027 door inzet van incidentele middelen in het beklemde deel van de reserve Mobiliteit. De benodigde extra dekking (exploitatie) wordt, op basis van de met vervoerders afgesproken Landelijke Bijdrage Index, geschat op € 17 mln in 2028 oplopend tot € 42,6 mln in 2035.
De woningbouwopgave en versnellingsambitie van de verstedelijking
Een versnelling van de woningbouwopgave betekent in algemene zin een grotere behoefte aan mobiliteit. Voor grote woningbouwlocaties zijn in het verleden en worden momenteel grote infrastructurele investeringen gedaan zoals de Moordrechtboog (Vijfde dorp Zuidplas) en Rijnlandroute (Valkenhorst). Voor de inzet Mobiliteit en Verstedelijking (via het BO-MIRT) worden voor de verstedelijking langs de spoorlijn Leiden-Dordrecht in het Kaderbesluit bereikbaarheid investeringsmiddelen gereserveerd. De begroting heeft verder geen vrije structurele middelen voor infrastructuur en/of OV om op nieuwe grote woningbouwlocaties in te spelen. Ook voor andere locaties is het lastig om de mobiliteitsvraagstukken die met extra woningbouw samengaat te faciliteren.
Uitvoeringsorganisatie Zuid-Holland bereikbaar
Afspraken uit BO-MIRT 2020. Dekking vooralsnog incidenteel t/m 2026 vanuit reserve Bereikbaarheid.
Beheer en onderhoud (inclusief vaarwegen)
Er is geen structurele dekking voor de prijsontwikkeling (indexatie) voor beheer en onderhoud van infrastructuur (circa € 10 mln per jaar). Dit is nu incidenteel gedekt tot en met 2022 vanuit de Egalisatiereserve beheer en onderhoud. Daarna is er geen incidentele ruimte meer in de Egalisatiereserve noch in de exploitatiebudgetten binnen de Ambitie Bereikbaar Zuid-Holland en zal er een tekort ontstaan. De dekking moet bij de Begroting 2022, nieuwe NOK en de Begroting 2023 worden uitgewerkt.
Daarnaast is er een structureel tekort voor beheer en onderhoud als gevolg van een toename van areaal (reeds uitgevoerde projecten) en extra eisen aan infrastructuur als gevolg van genomen besluiten vanuit de ambities voor circulariteit, CO 2 reductie etc. (circa € 6 mln per jaar) Daarnaast is gebleken dat de beheerlasten van de RijnlandRoute in de toekomst hoger (exploitatie) uitvallen dan eerder geraamd (circa € 2,8 mln per jaar). Ook is er geen structurele dekking beschikbaar voor arbeidscapaciteit in het kader van de professionalisering van beheer en onderhoud (circa € 4,5 mln vanaf 2022). Voor de korte termijn wordt incidenteel de Egalisatiereserve beheer en onderhoud (incidentele middelen) ingezet, echter deze zal vanaf 2025/2026 uitgeput zijn. Daarna is er geen incidentele ruimte meer in de exploitatiebudgetten binnen de Ambitie Bereikbaar Zuid-Holland en zal er een tekort ontstaan. De dekking moet bij de Begroting 2022, de nieuwe NOK en de Begroting 2023 worden uitgewerkt.
De vierjaarlijkse Nota Onderhoud Kapitaalgoederen (wordt in 2022 opgesteld) is het bestuurlijke moment om het kwaliteitsniveau voor beheer en onderhoud van het areaal te bepalen. Dit is ook het moment waarop de lasten voor beheer en onderhoud beïnvloed kunnen worden, naar verwachting zal dit de tekorten slechts beperkt compenseren. Bij het vaststellen van de NOK door PS zal de dekking van de daaruit volgende (structurele) exploitatiemiddelen in de Kadernota 2023 en Begroting 2023 worden uitgewerkt. Met betrekking tot dekking. Er zijn geen vrije structurele exploitatiemiddelen beschikbaar binnen de Ambitie Bereikbaar Zuid-Holland zonder ander keuzes binnen deze ambitie of dekking hiervoor vanuit het begrotingssaldo.
Indexatie projecten PZI
Er is nog geen vastgesteld indexatiebeleid voor lopende en toekomstige projecten. Door indexatie bij investeringsprojecten waarvoor al opdrachten zijn verstrekt of die al in uitvoering zijn ontstaan hogere kapitaallasten door afschrijving. Hiervoor is geen dekking anders dan de al beschikbare middelen in het PZI. Om indexatie te dekken kan met die middelen geschoven worden en/of een verlaging plaatsvinden van de investeringsambitie voor toekomstige projecten. Momenteel wordt rekening gehouden met een indicatief indexeringstekort van € 86 mln investeringsmiddelen voor de periode 2020 t/m 2025, dat is
€ 41,5 mln voor de RijnlandRoute tot eind project op basis van contractueel afgesproken indexering en € 46 mln voor de overige PZI projecten op basis van een aanname van 1,8% indexering per jaar.
Adviestaak luchtvaart
De wettelijke taak voor kleine luchtvaart (alles wat opstijgt en landt buiten RTHA) is structureel gedekt qua personeel (DCMR). De dekking van materiële lasten wordt nu gedekt uit incidentele middelen vanuit de reserve Mobiliteit. In 2021 wordt het beleid kleine luchtvaart herijkt (onze wettelijke taak) en PS zullen een besluit nemen over al dan niet inzetten van een burgermeetnet geluid. De financiële consequenties van deze keuzes zijn nog onbekend.
Maatregelen CO 2 reductie
Er is geen vrije structurele ruimte voor CO 2 reductie en circulariteit binnen beheer en onderhoud, nieuwbouwprojecten, en OV- concessies (zero emissie vanaf 2030). Dit betreft eigen provinciale doelstellingen waarbij de benodigde middelen beïnvloed kunnen worden door bestuurlijke keuzes.
Ontwikkeling financiën
Specifieke baten
Toelichting:
Niet van toepassing.
Lasten
Toelichting:
Bovenstaande grafiek geeft weer hoe de lasten van de ambitie zijn opgebouwd.
- Arbeidskosten: betreft de loonkostenformatie zoals opgenomen onder A in de paragraaf Arbeidskosten
- Kapitaallasten: betreft de kapitaallasten als gevolg van een investering
- Lasten i.r.t. reserves: het saldo van de toevoegingen en onttrekkingen vanuit reserves dat ingezet wordt in de lasten. Als het een negatief bedrag is dan is het lastenverlagend en verhoogd het saldo de reserves
- Overige lasten: betreft de lasten niet zijnde de eerste 3
(bedragen x € 1.000) | Stand Voorjaarsnota 2021 | Stand Kadernota 2022 | Raming | Raming | Raming | |
---|---|---|---|---|---|---|
Lasten | ||||||
Beleidsdoel 2-1 Snel van A naar B | ||||||
2-1-1 Efficiënt goederenvervoer | 2.303 | 1.653 | 1.535 | 1.523 | 1.521 | |
2-1-2 Passend en efficiënt personenvervoer | 163.556 | 160.507 | 154.755 | 175.201 | 177.157 | |
2-1-3 Slimme systemen en netwerken | 1.204 | 1.365 | 1.201 | 1.111 | 1.111 | |
Totaal beleidsdoel 2-1 | 167.063 | 163.525 | 157.491 | 177.835 | 179.789 | |
Beleidsdoel 2-2 Beheer en onderhoud: op orde en duurzaam | ||||||
2-2-1 Goed functionerende provinciale infrastructuur | 110.690 | 140.172 | 134.253 | 149.882 | 140.333 | |
2-2-2 Toekomstbestendige infrastructuur | 571 | 571 | 1.452 | 589 | 596 | |
Totaal beleidsdoel 2-2 | 111.262 | 140.743 | 135.705 | 150.472 | 140.929 | |
Beleidsdoel 2-3 Veilig en duurzaam | ||||||
2-3-1 Duurzame mobiliteit | 15.134 | 1.172 | 811 | 410 | 410 | |
2-3-2 Veilige mobiliteit | 7.596 | 3.147 | 8.816 | 3.145 | 3.145 | |
Totaal beleidsdoel 2-3 | 22.731 | 4.319 | 9.627 | 3.555 | 3.555 | |
Totaal Lasten | 301.056 | 308.586 | 302.823 | 331.862 | 324.272 | |
Baten | ||||||
Beleidsdoel 2-1 Snel van A naar B | ||||||
2-1-1 Efficiënt goederenvervoer | 280 | 160 | 0 | 0 | 0 | |
2-1-2 Passend en efficiënt personenvervoer | 3.946 | 949 | 754 | 720 | 1.679 | |
Totaal beleidsdoel 2-1 | 4.226 | 1.109 | 754 | 720 | 1.679 | |
Beleidsdoel 2-2 Beheer en onderhoud: op orde en duurzaam | ||||||
2-2-1 Goed functionerende provinciale infrastructuur | 7.894 | 5.694 | 5.694 | 5.694 | 3.504 | |
Totaal beleidsdoel 2-2 | 7.894 | 5.694 | 5.694 | 5.694 | 3.504 | |
Beleidsdoel 2-3 Veilig en duurzaam | ||||||
2-3-1 Duurzame mobiliteit | 1.007 | 400 | 400 | 0 | 0 | |
2-3-2 Veilige mobiliteit | 1.255 | 1.255 | 1.255 | 1.255 | 1.255 | |
Totaal beleidsdoel 2-3 | 2.262 | 1.655 | 1.655 | 1.255 | 1.255 | |
Totaal Baten | 14.382 | 8.457 | 8.103 | 7.669 | 6.438 | |
Saldo lasten en baten Ambitie | 286.674 | 300.129 | 294.721 | 324.193 | 317.834 |