2.2 Ambities

Algemeen
Provincies hebben sinds 2008 een structurele taak voor het regionaal cultuur- en economisch beleid.

Economie
Gemiddeld wordt er sinds 2010 ononderbroken circa € 24 mln per jaar (€ 9 mln cofinanciering en € 15 mln overig) incidenteel toegevoegd aan deze ambitie. Deze € 24 mln is het gemiddelde over de afgelopen jaren. Bijvoorbeeld 2020 en 2021 kennen incidentele budgetten van rond € 40 mln. Uitvoering op een niveau van genoemde € 24 mln voor deze ambitie ligt dus op een lager niveau dan in 2020 en 2021.

Het achterliggende beleid is structureel voor de middellange tot lange termijn. In praktijk is het keuzemoment hier de vorming van een nieuwe coalitie voor, elke vier jaar dus. Het beleid zoals vastgelegd in het omgevingsbeleid en achterliggende wettelijke of door het Rijk overgedragen taken (soms in medebewind) is structureel van aard. Het is een politiek bestuurlijke keuze hoeveel personele en/of materiële middelen hiervoor beschikbaar worden gesteld. 

Er is bij coalitievorming 2020-2023 incidenteel € 40 mln vrijgemaakt voor de huidige invulling van het structurele beleid. Die invulling vermindert vanaf 2022 en stopt na 2023 indien er niet opnieuw middelen worden ingezet. Het gaat op basis van de voor 2020-2023 gestelde prioriteiten en keuzes, bijvoorbeeld om subsidieregelingen die de innovatiekracht stimuleren zoals de Campusregeling en de cofinanciering van de Europese EFRO-regeling (opgeteld € 14 mln van de € 40 mln), maar ook om de forse investering die deze coalitieperiode wordt gedaan in Human Capital (initieel € 8 mln). Ook het versterken van de economische ‘infrastructuur’ houdt na 2023 op, denk aan de RNIZ subsidieregeling voor regionale netwerken waarmee dit aspect momenteel is ingevuld (€ 6 mln). Het huidig college heeft verder gekozen voor investering in het brede MKB (initieel € 2 mln). Dit onderwerp houdt zonder deze keuze te verlengen weer op, net als de investeringen voor Digitalisering en Circulair Zuid-Holland (initieel € 3 mln) en voor het Innovatieteam. Uiteraard is het een bestuurlijke keuze hetzij met welke budgetten deze onderwerpen voort te zetten, hetzij ze deels of geheel te herschikken naar andere (economie) onderwerpen.

Ook in de periode vóór 2020-2023 is geïnvesteerd, in onder meer ruimtevaart in Noordwijk en Leiden, eenmalig    € 15 mln; Greenports (eenmalig € 10 mln), Life Science and Health (onder meer regeneratieve geneeskunde; € 7 mln) en het innovatieprogramma van de maakindustrie (Smitzh; € 5 mln). Deze investeringen zullen hun kracht verliezen indien ze worden stopgezet. En alleen al onderhoud en beheer hiervan zullen na 2023 geen plek krijgen. Voor het doorontwikkelen van de fieldlab infrastructuur en eventuele nieuwe innovatieprogramma’s is geen eigenstandig provinciaal budget meer beschikbaar na 2021.

Daarnaast zal er geen planvormingssubsidie voor de detailhandel beschikbaar zijn na 2023 (nu € 2 mln voor de huidige coalitieperiode). Het betreft bijdragen aan bijvoorbeeld ‘bizzen’, versterking winkelstructuren en aanpak leegstand. Daarnaast is ‘procesgeld werklocaties’ incidenteel aanwezig tot en met 2023 en valt daarna weg. Dat betekent ontbreken van mogelijkheid om koopstromen-onderzoeken te doen, om behoefteramingen bedrijventerreinen en kantoren te laten opstellen, en om vereiste data detailhandel, kantoren en bedrijventerreinen voor monitoring te kunnen aanschaffen.

Op gebied van innovatiekracht van het mkb is voor de MIT-subsidieregeling vóór aanvang van huidig college € 30 mln vrij gemaakt; 4 jaren van elk € 7,5 mln, tot en met 2023. Het Rijk legt eveneens € 7,5 mln per jaar in voor deze regeling. Er zal zonder ingreep dus voor MIT opgeteld € 15 mln per jaar wegvallen vanaf 2024.

Er blijft in totaal circa € 7 mln per jaar beschikbaar, pakweg 20% van de totale budgetten die de afgelopen jaren beschikbaar zijn gesteld. Deze € 7 mln is bedoeld voor de InnovationQuarter-organisatie, voor investeringen in bedrijventerreinen (momenteel Duurzaamheid), voor een kleine post voor Greenports en voor algemeen procesgeld. Dit zijn de enige structurele middelen voor het beleidsveld Economie.

Cultuur 
Gemiddeld wordt er sinds 2010-2011 ononderbroken circa € 6 mln per jaar incidenteel toegevoegd aan deze ambitie. Het achterliggende beleid is structureel voor de middellange tot lange termijn. Het is een politiek bestuurlijke keuze hoeveel personele en/of materiële middelen hiervoor beschikbaar worden gesteld. 
In praktijk is de vorming van een nieuw college het moment waarop keuzes worden gemaakt over de inzet van extra (incidentele) middelen.

Voor Cultuur is er bij coalitievorming 2020-2023 incidenteel € 25 mln vrijgemaakt voor de huidige invulling van het structurele beleid. Dit is ingezet voor bijvoorbeeld incidentele coronasteun (€ 3 mln) en nieuwbouw van het archeologisch depot (€ 2,3 mln). Het grootste gedeelte is echter voor structurele onderwerpen. Het gaat om:

• Subsidieregelingen voor erfgoedlijnen (€ 9 mln van de € 25 mln)
• Restauratie en herbestemming van rijksmonumenten (€ 1,5 mln)
• Toerisme (€ 2,5 mln)
• Groot onderhoud Molens (€ 2 mln)
• De Romeinse Limes (€ 0,7 mln)
• Publieksbereik archeologie (€ 1,6 mln)
• Investeringen in digitalisering van erfgoed en in cultuurhistorische landschappen en erfgoeddeals (€ 0,6 mln)
• Prijscompensatie voor verbonden culturele instellingen (€ 0,4 mln per jaar)
• Voor het archeologisch depot zijn na vernieuwing beheerskosten noodzakelijk à € 0,6 mln per jaar

Vanaf 2024 is voor de genoemde onderwerpen geen budget meer beschikbaar. Deze taken kunnen alleen worden gecontinueerd wanneer extra middelen worden toegekend of de beschikbare middelen worden herschikt.

De s ubsidieregeling Restauratie rijksmonumenten Zuid-Holland is bijzonder succesvol. Zo succesvol dat er ruim meer aanvragen binnen zijn gekomen dat het maximum budget wat beschikbaar is voor de regeling in 2021. In de uitwerking van de  Begroting 2022 wordt naar mogelijkheden gekeken om hiervoor meer ruimte te creëren.

Cofinanciering voor o.a. Rijksmiddelen en EU-middelen
Voor cofinanciering van o.a. middelen van het Rijk en uit Europa (bijv. MIT, EFRO, Interreg) zijn geen structurele vrije middelen beschikbaar. Waar mogelijk is de afgelopen jaren gefinancierd met incidentele middelen. Door de cofinanciering van o.a. Rijk en EU is zo een meervoud daarvan voor onze regio beschikbaar gekomen. De trend is dat er meer en meer gebruik gemaakt wordt van cofinanciering. Bijvoorbeeld in het kader van het Europese herstelfonds, het Nationaal Groeifonds of het Just Transition Fund en de Recovery and Resilience Facility.

In april 2021 is de eerste lichting toekenningen uit het Nationale Groeifonds bekend gemaakt. Voor Zuid-Holland gaat het om middelen voor onder andere regeneratieve geneeskunde, voor quantumtechnologie op gebied van digitalisering, voor investeringen in groene waterstof en voor Artificial Intelligence. Alleen al een goede geleiding en ‘matching’ van deze middelen aan projecten zal van ons als provincie inzet vragen. Daarnaast kan ons mogelijk worden gevraagd om inhoudelijke cofinanciering, al is de huidige inschatting dat dit niet of zeer beperkt zal plaats vinden.

Specifieke baten

Toelichting:
In de Voorjaarsnota 2021 is de bijdrage van het Rijk van 50% aan de MIT-subsidieregeling (MKB innovatie) verwerkt. Dit leidt tot een verhoging van het budget met circa € 6,9 mln in 2021, € 8,8 mln in 2022 en € 1,7 mln in 2023. Daarnaast wordt in de Voorjaarsnota 2021 een specifieke bijdrage van circa € 0,15 mln verwerkt voor cultuur. Er is nog onvoldoende duidelijkheid over verdere specifieke baten na 2023 en deze zijn dan ook nog niet opgenomen.

Lasten

Toelichting:
Bovenstaande grafiek geeft weer hoe de lasten van de ambitie zijn opgebouwd.

• Arbeidskosten: betreft de loonkostenformatie zoals opgenomen onder A in de paragraaf Arbeidskosten
• Kapitaallasten: betreft de kapitaallasten als gevolg van een investering
• Lasten i.r.t. reserves: het saldo van de toevoegingen en onttrekkingen vanuit reserves dat ingezet wordt in de lasten. Als het een negatief bedrag is dan is het lastenverlagend en verhoogd het saldo de reserves
• Overige lasten: betreft de lasten niet zijnde de eerste 3

Met het aflopen van de € 65 mln incidentele middelen uit het coalitieakkoord vallen de lasten na 2023 lager uit. Daarnaast zijn de lasten in de jaren 2021 t/m 2023 incidenteel hoger door de ontvangen specifieke bijdragen voor MIT en cultuur (zie baten).
De structurele lasten van circa € 21,5 mln bestaan voornamelijk uit circa € 7 mln voor economie en € 13 mln voor cultuur. Deze bedragen worden vrijwel uitsluitend ingezet voor subsidies. Veel van deze budgetten liggen vast vanwege langlopende afspraken en overeenkomsten.